Hungario estis aliancano de la Hitlera Germanio en la dua mondmilito, sed la persekutado de la granda juda minoritato en la lando estis relative modera ĝis la printempo de 1944, kiam germanaj trupoj eniris la landon. Continuer la lecture de Ŝirmantoj en Budapeŝto
Kontraŭnazia katolika agado
Ne ĉiuj ene de la katolika hierarkio kontraŭis la politikon de Hitler. Tamen, inter la religianoj, ja estis homoj, kiuj elstariĝis pro kuraĝa agado, kiel la aŭstro Max Josef Metzger (1887-1944) kaj la polo Maksymilian Kolbe (1894-1941).[1] Continuer la lecture de Kontraŭnazia katolika agado
Konvinkiga kartografio
La kolekto « Persuasive maps » (konvinkiga kartografio), konservata ĉe Cornell Universitata Biblioteko (Usono) entenas centojn da mapoj kiuj reprezentas la mondon ne kiel ĝi estas sed kiel ĝi devus esti laŭ la aŭtoro : https://persuasivemaps.library.cornell.edu/ .
Almenaŭ tri mapoj estas specife interesaj por la historio de Esperanto :
-
- Nova Eŭropo por daŭra paco (1920) https://digital.library.cornell.edu/catalog/ss:19343441
- Kiu volas ŝanĝi la mondon devas unue lerni Esperanton (1930) https://digital.library.cornell.edu/catalog/ss:19343589
- Montezuma lernejo por knaboj (1933) https://digital.library.cornell.edu/catalog/ss:19343478
Indonezio survoje al sendependeco
La periodo inter la sendependec-deklaro, proklamita de Soekarno (1901-1970) kaj Mohammad Hatta (1902-1980) la 17-an de aŭgusto 1945 (du tagojn post la kapitulaco de Japanio) kaj la fina akcepto fare de Nederlando de tiu sendependeco, la 27-an de decembro 1949, estas nomata la Bersiap-periodo (pretiĝo-periodo). Tiam regis perforto kaj milito, de la nederlandanoj tiel nomata «polica agado». Continuer la lecture de Indonezio survoje al sendependeco
Nederlanda Hindio sub japana jugo
Sekve de la germana invado en Nederlando en 1940, en Nederlanda Hindio anonciĝis la sieĝostato. La germana konsulejo en Batavia (hodiaŭa urbo Ĝakarto) estis okupita de la nederlanda polico, same kiel germanaj oficejoj. Continuer la lecture de Nederlanda Hindio sub japana jugo
Kolektanto, kiu spitis la naziojn
Paul Friedrich Wilhelm Tarnow naskiĝis en Barmen (nun parto de la urbo Wuppertal en Germanio) kaj tie pasigis sian junaĝon. La gepatroj baptis lin „Friedrich Wilhelm” laŭ la tiama kronprinco, kiu portis la esperon de tiamaj liberaluloj. Continuer la lecture de Kolektanto, kiu spitis la naziojn
Ili parolas pri Militrakonto
Scottish Identity and Esperanto
Holokaŭsta Memortago 2020
Humphrey Tonkin, reprezentanto de Universala Esperanto-Asocio ĉe Unuiĝintaj Nacioj, sendas mesaĝon okaze de la Holokaŭsta Memortago 2020. Li funebras pri la ĵus forpasinta Louis-Christophe Zaleski-Zamenhof, nepo de L.L. Zamenhof. Nome de UEA, li esprimas la deziron ke “En tiu ĉi Tago, ni memoru la pasintecon kun instruo por la estonteco, ke neniam plu homoj estu persekutataj pro sia religia, genta aŭ kultura aparteno, kaj la homaro atente respektu la homajn rajtojn je libereco, interalie de kredo kaj lingvo.”
Spuroj el Flandrio
Por kompreni kio okazis ĵus antaŭ kaj dum la milito en Flandrio, utilas koni la intermilitan situacion de la movado en Belgio.
Belga Ligo Esperantista estis fondita en 1905, kiel kupola organizo de la grupoj fonditaj dum la antaŭaj jaroj. Continuer la lecture de Spuroj el Flandrio
Eduki por emancipiĝo
La Dua Respubliko en Hispanio (1931-1939) estis floranta periodo por progresemaj ideoj, kiu draste finiĝis kun la alveno de la diktaturo. Tiurilate, en la pedagogia kampo abundis la lernejoj sekvantaj la Freinet-metodon kreitan de la francoj Célestin Freinet (1896-1966) kaj de lia edzino Élise Lagier-Bruno (1898-1983), kaj bazitan sur la ideo, ke infano estas aŭtoro de sia propra lernado. Continuer la lecture de Eduki por emancipiĝo
Militrakonto prelegas en Parizo
Merkredon la 5-an de februaro 2020, Xavier Alcalde prelegos pri “Esperanto kaj migrado” kadre de la seminario pri “Lingvoj kaj migrado”, Collège de France, 11 place Marcelin Berthelot, 14:00-16:00.
Vendredon la 7-an de februaro, Sébastien Moret prelegos pri “la internacieco de helplingvoj” kaj Pascal Dubourg Glatigny prezentos la esplorprojekton Militrakonto kadre de la seminario pri kulturaj transigoj, Ecole normale supérieure, 46 rue d’Ulm, salle de conférences, 9:30-12:30.
La seminarioj (en la franca kaj angla lingvoj) estas malfermaj al interesataj esplorantoj.
Fontoj ĉe Militrakonto nun en OKR-versio
Ekzile en Meksiko
Kiam okazis la faŝista puĉo en Hispanio (1936), malmultaj landoj subtenis praktike la laŭleĝe voĉdonitan respublikan registaron. Inter tiaj esceptoj elstaris la Meksika Respubliko de Lázaro Cárdenas del Río (1895-1970), kiu en 1939-1942 akceptis pli ol 20.000 hispanajn rifuĝintojn. Continuer la lecture de Ekzile en Meksiko
Libera Liberto
En la anarkiisma etoso de Hispanio antaŭ unu jarcento kutimis nomoj kiel Acracia, Germinal, Floreal, Graco, Helios kaj Liberto. Kredeble pro la rolo de la Eklezio kiel praviganto de la socia maljusteco, la gepatroj ne volis uzi kristanajn nomojn. Kaj verŝajne ili opiniis, ke tiu nomo de ili elektita iel influos en la vivo de la filo. Continuer la lecture de Libera Liberto