Ĉu iu specifa mondvido disponigas homojn al esperantistiĝo? La bretona instruistino Gaby Tréanton (1920-2019) lernis esperanton tuj post la dua mondmilito en 1946-1947, leginte anoncon en la sindikata revuo L’école libératrice (Liberiga lernejo). Continuer la lecture de Travivi la militon en Bretonio
Tous les articles par Pascal Dubourg Glatigny
Legi el cindroj
La pola literaturo tre frue dediĉis verkojn al la temo de Holokaŭsto. Jam en 1946 la beletra revuo Odrodzenie (renaskiĝo, renovigo) aperigis la poemon de Zuzanna Ginczanka (1917-1945) Non omnis moriar (ne komplete mi mortos). Continuer la lecture de Legi el cindroj
Kodnomo Edward Godwin
Virinisto, anarkiisto, esperantisto. Maria Paulina (Marja) Orsetti (1880–1957) estas plia eksterordinara sed forgesita figuro de la esperantistaro. Motoro de la pola kooperativista movado antaŭmilite ŝi daŭrigis dum la nazia okupacio sian agadon kadre de la reto Społem, porlaboristaj vendejoj posedataj kaj mastrumataj de laboristoj mem, kies respondeculo por virinaj aferoj ŝi iĝis en 1941. Continuer la lecture de Kodnomo Edward Godwin
Partizano, makisano
Makisanoj estis franciaj partizanoj kiuj kaŝiĝis en la densa kaj ofte malfacile trairebla vegetaĵaro de la mezmara marbordo aŭ de la antaŭmontaroj de la lando. Same kiel la urba rezista movado, ili dividiĝis inter diversaj politikaj tendencoj. Continuer la lecture de Partizano, makisano
Materialismo dronigas la mondon
Fino de la mondo estas triakta opero, aŭ pli precize laŭ la difino de la aŭtoro Jan Filip (1911-1971), « simbola socia simfonio ». Interplektiĝas serio da politikaj katastrofoj kaj naturaj angoroj kulminante en la alveno de la dia regno, sola savanto de la homaro. Continuer la lecture de Materialismo dronigas la mondon
Infanaĝo dum faŝisma periodo
Elŝuti Carlo Minnaja, Beletra Almanako, 13, 2019, 34
Esplori la mondmilitan travivaĵon ne nur signifas esplori la arkivojn, la periodaĵojn kaj la ceterajn restantajn dokumentojn. La evento sedimentiĝas en la kolektiva memoro kaj la momento en kiu la memoro esprimiĝas posedas evoluantan enhavon kaj sukon. Continuer la lecture de Infanaĝo dum faŝisma periodo
Matrikulo 33616
Georges Salan (1901-1981) estis kuracisto en suda Francio kiu laboris en malliberejoj. En 1923 li lernis Esperanton. Politika aktivisto, en 1925 li aliĝis samtempe al SAT kaj al la franca Komunista Partio.
En la francaj koncentrejoj
En la jaro 1939, post la malvenko de la respublikanoj en Hispanio, multaj subtenintoj de la demokrata reĝimo forlasis la landon. En la duoninsulo, la armeoj de Francisco Franco, kun apogo de la nazia reĝimo, konkeris vastajn teritoriojn. Continuer la lecture de En la francaj koncentrejoj
Armeo-rifuzo
La londona Imperial War Museum kolektis en la 1980-aj jaroj intervjuojn de du britaj armeo-rifuzantoj Stanley Ivanson (1912-1989) kaj Francis Bertrand Breakspear (1918-?), esperanto-lernintoj kies atesto prilumas la ligojn inter la metodista angla kredo kaj militrifuzado. Continuer la lecture de Armeo-rifuzo
Tiberio
Naskiĝinte en Vilno sed loĝinte kiel infano en Varsovio, la polo Kohen-Cedek (1904-1991) elmigris al Palestino en la jaro 1925. Continuer la lecture de Tiberio
Rakontu samideano !
Rakontu samideano, Dansk Esperanto-Forlag, Åbyhøj, 1966.
La verko estas senpretenda kolekto de movadaj anekdotoj kompilitaj de Lorenz Friis (1904-1985). La plejmulto de la kontribuintoj, grandparte simplaj movadanoj sen verkistaj aspiroj, restas anonimaj aŭ malfacile identigeblaj. Nomoj de la aŭtoroj sekvas la indikojn de la enhavtabelo.
Homoj kaj riveroj
Johan Hammond Rosbach (1921-2004)
En Homoj kaj riveroj, KOKO, Kopenhago, 1957 : «La rusa kanto», 71-77 ; «Riveroj», 78-96; «Bravulino», 104-117; «Bildo rompiĝis», 118-120.
«La morto de inĝeniero Besko», Nica Literatura Revuo, 5, 6, 1960, 215-216.
Johan Hammond Rosbach estas norvega lingvo-instruisto, fekunda esperanto verkisto. Li lernis esperanton en la jaro 1938 kaj dum la germana okupacio komenciĝinta en aprilo 1940 li laboris du jarojn en minejo kaj pro nekonata kaŭzo spertis enkarcerigon en koncentrejo. Post la milito, li fariĝis instruisto ĉe la gimnazio de Sarpsborg en suda Norvegio, longe engaĝis sin por instruo de esperanto kaj aktivis en la movado. Li verkis kaj publikigis pli ol cent rakontojn en esperanto. En sia maljuneco li ankaŭ aperigis kelkajn verkojn en la norvega, specife etimologiajn. Spronas lian inspiron ofte personaj travivaĵoj. Continuer la lecture de Homoj kaj riveroj
Londonanidoj
Infanoj elurbigitaj
Inter la 1-a kaj la 3-a de septembro 1939, pli ol 800 000 lernejanoj de britaj grandurboj estis senditaj al kamparaj lokoj. La plano preparita de la registaro dum la somero estis efektivigita ekzakte en la samaj momentoj kiam Germanio ekinvadis Pollandon. Continuer la lecture de Londonanidoj